ΒιβλιοπωλείοΚύβος

"Με λέξεις πλασμένες από χώμα έντυσα το νόημα

κι είπα το λόγο μου..."

Όταν διαπερνούμε τις λέξεις, όταν ξεφεύγουμε μέσα από τον κυματισμό του ρυθμού τους, ως για να αδράξουμε στην υποδοχή της ακρογιαλιάς τη σιγουριά της αφετηρίας, όταν ακουμπήσουμε την καμπύλη της υπαρκτότητάς της στο οριστικό σχήμα των πετραδιών της, τότε ίσως αρχίζει η δική μας αναγνώριση των μυστικών του Κόσμο... Τότε θ' αφουγκραστούμε μέσα από το δικό μας άγγιγμα τον ταυτισμένο θεοάνθρωπο Λόγο...

Τότε θ' ανακαλύψουμε στου ποιητή το μαγικό όστρακο τα μυνήματα των προαιώνιων αχνών- χρησμών. Και θ' αναγνωρίσουμε στους ήχους των βιωμάτων και των προσδοκιών του, τα ίχνη του μεγάλου οδοιπορικού ? το πέρασμά μας στο Χώρο του Χρόνου

Τα ποιήματα της Ευρώπης Μοσχονά δεν είναι ευκολόπαρτα, δεν στάθηκαν λάφυρα της πρώτης ματιάς, αυτόματες κατακτήσεις της αναγνώρισης. Η δομή τους βατή, ο στίχος ελεύθερος, εύληπτος, οι εικόνες ρομαντικά οικίες, τα σύμβολα αναγνωρίσιμα κι ο ρυθμός στη μουσικότητά του γνώριμος. Λυρισμός διάχυτος περιέβαλε με απαλότητα την προσέγγισή μας ακόμη και στις αντιστάσεις της.

Ωστόσο η πρώτη εντύπωση θα μας σταματούσε στην επανάπαυση μιας εξωτερικής επικοινωνίας. Όσο όμως εισχωρεί ο αναγνώστης σε μια ολοένα "εννόηση", τα στοιχεία της πρώτης ευχάριστης έκπληξης, απομένουν πλαίσιο μόνον της κατάθεσης που αποθέτει η ποιήτρια, σε αποθησαύρισμα των εμπειριών της ψυχής, των αναδιπλώσεων του νου. Και θα περιορίζαμε το εύρος του με το χαρακτηρισμό της "εξομολόγησης". Γιατί αυτό το αποθησαύρισμα, δεν είναι απόσταγμα μόνον, αλλά ενσυνειδητή κατανομή των αξιών που ιεραρχούνται και εκφέρονται από την ποιήτρια σαν αρχές. Μέσα από την κοινωνική συνείδηση, την πολιτική θέση, τη φιλοσοφική θεώρηση και κυρίως μέσα από τους κραδασμούς μια τρισέγγιχτης ευαισθησίας. Ευαισθησία που βάλλεται και αμύνεται επικαλύπτοντας με σύμβολα τις "ουλές" των κτυπημάτων, κατά την απελευθερωτική λειτουργία της ποιητικής έκφρασης, καθώς σαν παλλόμενη συνείδηση των ανθρωπίνων αδυναμιών, ξεγυμνώνει και τη δική της ευθύνη για την εκτροπή από την ηθική της τάξη και την αρμονία του Κόσμου, με υπαίτιο τον άνθρωπο.

Στο ποίημα της "Μέτοχος", είναι η ίδια η ποιήτρια μέτοχος στο συλλογικό χρέος - συμμέτοχος και συνένοχος: σ' ότι βάλλει και καταστρέφει, σ' ότι φέρνει ακόμη προς την πείνα, τον πόνο, τον πόλεμο, το θάνατο' Κι αναζητάει "εκείνον που λυμαίνεται τη γαλήνη της ψυχής της" έχοντας της δώσει τη "μετοχή" της ευθύνης. Αναζητάει ίσως έναν πρωταίτιο θεό που τον ταυτίζει - στο άλλο της ποίημα "Αναζήτηση" - με την ανθρώπινη ύπαρξη: "Αιώνια αναζήτηση Θεέ μου, Και Σύ σαι μέσα μου γεννημένος μαζί μου, κι όμως Σ' αναζητώ."

Ενώ αλλού η ποιήτρια προεκτείνει αυτή τη διάσταση του Θεού, στο μέτρο μιας ανθρώπινης τελείωσης: ξεχωρίζει μέσα από την ταύτισή όμως αυτή, το ύφος και τη μεγαλοσύνη του δημιουργού που σ? αυτόν καταφεύγει το δημιούργημά του, σαν πρότυπό του λυτρωτικό. Όπως και στο ποίημα "Σύ Υπερούσιε"... "Σύ η αιώνια απόκριση στην αγωνία του πάσχοντος ανθρώπου..."

Και επανέρχεται σ' αυτήν την αναζήτηση του ιδανικού μέσα στην παγκόσμια αρμονία, όπου εκεί βρίσκεται ο "χαμένος παράδεισος" κι ένας θεός αγάπης.

Ενώ η ψυχή του ανθρώπου μέσα στην άβυσσο των παθών και των ερωτημάτων της για την "αρχή και το τέλος" της σ' αυτό το μέγα Κόσμο, αγωνιά προσπαθώντας να ισορροπήσει στους μυστικούς του νόμους.

Κι η ποιήτρια άλλοτε συντρόφισσα των μακρινών άστρων, της μοναχικότητας της σελήνης - "Εκάβη", κι άλλοτε ελπιδοφόρος συνεχιστής της ζωής - "Μην πεις πως είσαι μόνος" - περνάει από τον πικρό απολογισμό μιας "χαμένης ζωής" - Ταξίδι στην Ανατολή - στην αξιολόγηση και διαγραφή των τραγικών υπερβάσεων μια όποιας κοινωνικής πάλης που η πραγμάτωσή της για την ποιήτρια, βιάζει τα οράματα και τις θυσίες γι αυτά, όπως στο "Αμφισβήτηση", που ολοκληρωμένο, δεν χρειαζόταν ίσων τον τελευταίο στίχο: Η επανάσταση. Γιατί;

Στα μικρά ποιητικά σχήματα, συμπυκνώνει η κυρία Μοσχονά το απαραβίαστο της καίριας "εκ των ένδω" προσέγγισης με την προσωπική της συγκίνηση που εκφέρεται σαν σε επί μέρους επιγράμματα. Όπως "Σύννομον", "Βρέχει στα μάρμαρα", "Εκ Βαθέων", "Η Φυγή", "Σιωπή", "Αγάπη", "Ιοκάστη"....

Θα θελα να προσθέσω τελειώνοντας ότι τα παραπάνω δεν είναι απόπειρα "κριτικής", αλλά διατύπωση επικοινωνίας με ένα τόσο αξιόλογο ποιητικό λόγο. Οι κορυφώσεις αποσταγματικής έξαρσης του, δεν ανταποκρίνονται μόνο στη συγκίνησή μας αλλά προεκτείνονται σε ευρύτερες περιοχές στοχασμού.

Με το λυρικό τους κραδασμό και την ιδεογραμμική τους ένταση, προετοιμάζουν την ποιήτρια για μια βαθύτερη προσέγγιση σε μιαν άλλη αλήθεια που ο σύγχρονος άνθρωπος αναζητάει εναγώνια στο βάθος του παρελθόντος του και στο ύψος του μέλλοντός του, καθώς βρίσκεται ανάμεσα στα δύο: τριακόσα χρόνια πίσω ο ίδιος, από τις τεχνολογικές επιτεύξεις του...

Ντιάνα Αντωνακάτου, από τον πρόλογο του βιβλίου.