ΒιβλιοπωλείοΚύβος

Πέρασαν τριάντα πέντε χρόνια από τότε, όταν οι τρομερότεροι στην επτανησιακή ιστορία σεισμοί του 1953 σκέπασαν, μαζί με τις δεκάδες ανθρώπινων θυμάτων, το αρχειακό υλικό της Κεφαλονιάς κάτω από τα ερείπια του κτιρίου, του Διοικητικού Μεγάρου, των δημοσίων υπηρεσιών στο Αργοστόλι. Κώδικες, χειρόγραφα, επίσημα περγαμηνά έγγραφα, αξιόλογοι παλαιοί χάρτες, σειρές ολόκληρες πηγών της επτανησιακής ιστορίας, βρέθηκαν ξαφνικά, εκείνο το πρωινό, στις 12 Αυγούστου, σκόρπια κι ανακατωμένα με πέτρες και ξύλα, με σίδερα και χώματα, με θραύσματα ειδών γραφείου και ανθρώπινα πτώματα στα ερείπια της Νομαρχίας.
Μέσα σε εκείνη την κόλαση, άνδρες φιλίστορες επεμβαίνουν, κι υπερβαίνοντας τα απλά υπηρεσιακά τους καθήκοντα ρίπτονται να διασώσουν -ενώ η γη έτρεμε κάτω από τα πόδια τους- την ιστορία του νησιού: Ο καθηγητής και Ακαδημαϊκός Μ. Ι. Μανούσακας, ως Διευθυντής τότε του Μεσαιωνικού Αρχείου, ο προϊστάμενος του Ιστορικού Αρχείου Αδαμάντιος Θεοσόπουλος και τα μέλη του Κοργιαλένειου Διοικητικού Συμβουλίου με επικεφαλής τον Μαρ. Σ. Κοσμετάτο. Και το αρχειακό υλικό σώζεται κατά μεγάλο μέρος, και το Αρχείο μένει στο νησί παρά τις έντονες προσπάθειες των υπηρεσιών να το μεταφέρουν στην Αθήνα.
'Υστερα από δεκαεπτά χρόνια, το 1970, επιχειρείται η αναταξινόμηση, η καταγραφή κι η αρχειοθέτηση του υλικού με στόχο την ανασυγκρότηση του Αρχείου. Στους πρώτους μοχθήσαντες συγκαταλέγεται ο ιστορικός Νίκος Μοσχονάς, που στενά συνδέθηκε με το Αρχείο και κατέστησε βίωμά του την ανασυγκρότηση των αρχειακών σειρών. Οι συνεχείς αποστολές του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών στις οποίες συμμετείχε με εντολή του καθηγητή Διον. Ζακυθηνού- ως επικεφαλής, και μια επίσης αποστολή του Κέντρου της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδημίας Αθηνών, έφεραν το υλικό σε μια ευπρεπή κατάσταση. Από το 1975 τις επιστημονικές εργασίες στο Αρχείο εποπτεύει και παρακολουθεί ο κ. Γ.Ν. Μοσχόπουλος.
Ο κατάλογος, που σήμερα εκδίδεται και που περιέχει το υλικό του Ληξιαρχικού Αρχείου, εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθειά μας να καταστήσουμε το αρχειακό υλικό του Τ.Ι.Α.Κ. προσιτό στους ερευνητές. Προηγήθηκαν οι καταλογογραφικές εργασίες του Ν. Γ. Μοσχονά που άπτονται σχεδόν όλων των σειρών του υλικού, το ευρετήριο της ομάδας της Ακαδημίας -Α. Καράπα, Μ. Τουρτόγλου, Σπ. Τρωιάνου- που αναφέρεται στο υλικό των νοταρίων, η έκθεση πεπραγμένων (1975 - 1976) του Γ. Ν. Μοσχόπουλου, που στοχεύει στην προσφορά παρόμοιων υπηρεσιών.
Ο συγγραφέας από τον πρόλογο του έργου.