ΒιβλιοπωλείοΚύβος

"Για όλους εμάς τους ανθρώπους του τόπου μου, μια παράξενη μοίρα γράφτηκε, τρία χρόνια πριν, τότε που καταστράφηκε τέλεια το νησί.
Δεν γίνεται πια να γυρίσουμε σαν όλους τους άλλους στα πρώτα χνάρια μας, κι ανάμεσα στα γνώριμα σχήματα των σπιτιών, μες από τους γερασμένους δρόμους, ν' ακολουθήσουμε τη μικρή σκιά του παιδικού εαυτού μας, τόσο πολύτιμα αγαπητή για τον καθένα.
Δεν θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν ακόμη και τα βουνά μας κι οι βράχοι κι οι κάμποι μας, πού απείραχτοι συνθέτουν πάντα το ίδιο τοπίο.
Δεν μπορεί να μας βοηθήση ούτε το μεγάλο αγαπημένο δέντρο της αυλής μας, τώρα που η σκιά του δεν δροσίζει τον παλιό τοίχο του σπιτιού μας, έτσι όπως στέκει αγνώριστο σ’ άγνωστο χώρο.
Δεν μπορεί να μας βοηθήση τίποτ' άλλο από τη μνήμη που κρατάει ολοκάθαρη, ιδανική, σαν σ' επιτύμβια πλάκα σκαλισμένη, τη μορφή του χαμένου μας τόπου, εκεί πού οι ρίζες βαθιές μας έδωσαν τους πρώτους χυμούς της ζωής, εκεί που πρωτοφώτισε για μας ο ήλιος.
Τη δική μου μνήμη τολμώ να προσφέρω εδώ, σ' αυτό το βιβλίο. Οπως είδα κι' αγάπησα τον τόπο μου. Κι αν φανή λιγότερο όμορφος σ' εκείνους πού καλά τον ξέρουν, θα πει πώς τον αγάπησαν περσότερο από μένα - κι ας μου το συγχωρήσουν. Κι αν οι ξένοι ή εκείνοι πού λίγο τον γνώρισαν, βρουν πως πολύ τον στόλισα, παρακαλώ ας λογαριάσουν πώς ομορφότερο γίνεται ό,τι αγαπήσουμε - κι ας μου το συγχωρήσουν.
Ωστόσο εγώ προσφέρω με συγκίνηση και περηφάνεια τα χαρακτηριστικά του νησιού μου, που οι άπειρες περιπέτειες του δεν τ' αλλοίωσαν, μόνο βάθηναν πιο πολύ την τραχύτητα τους, πλούτισαν περσότερο την έκφραση τους, και στέριωσαν τη δύναμη τους.
Κι είναι η ίδια δύναμη, έτσι όπως την ένιωσα ν' αντρειώνεται ψηλά, από τους ορεινούς όγκους με τις πετρωμένες βουνοκορφές, μές από τα χιλιόχρονα δάση, γύρω από τα σεισμογέννητα μυστήρια, αυτή η τραχιά δύναμη του νησιού, ιδιόμορφη κι οργιαστική, που έρχεται να γλυκάνει κάποτε τη σκληράδα της στα λυρικά ξάγναντα, εκεί πού σμίγει ό κάμπος με τη θάλασσα σ' ένα ήμερο αγκάλιασμα.
Είναι η ίδια δύναμη πού ζυμώθηκε στην ψυχή των ανθρώπων του κι ορθώθηκε πεισματική μες στους αιώνες, δαμάζοντας τους πέτρινους όγκους, στη δίψα της να ζήσει, κατακτώντας τις γύρω θάλασσες και τα μακρινά πέλαγα, στην ανάγκη της να επικρατήσει. Και κρατώντας ακέραιη την ελληνικότητα της στην κάθε έκφραση της ζωής και της τέχνης, πήρε απ' όλα τα ξενόφερτα στοιχεία του δυτικού πολιτισμού ό,τι πιο λιτό, απλό, χαρούμενο ταίριαζε στη βαθιά της αίσθηση του μέτρου και τής αρμονίας.

Μέσα στην ίδια αυτή αίσθηση, φιλιωμένα τα χνάρια των κατακτητών με των μακρινών ταξιδιών την πλουτισμένη δράση, πορεύτηκαν το δρόμο τής παράδοσης, σφραγίζοντας τις πολιτείες και τα χωριά, με όψη αρχοντική, ευγενικιά και φροντισμένη. Κορνίζα μιας ζωής χαρούμενης που ήξερε να τραγουδάει τους καημούς και τις χαρές με κεφάτη ξενοιασιά, και να παρηγοριέται μέσα σ’ απλές και πρόσχαρες εκκλησιές, ενώ δίπλα τα καμπαναριά με τη βενετσιάνικη κορμοστασιά τους υψώ¬νονταν περήφανα, πανύψηλα, κομψά, μια πέτρινη ανάταση ψυχής. Και ψήλωναν πιο πάνω από το κάθε τι σαν κατάρτια μιας θρησκευτικότητας έντονης και περίεργης, θεριεμένης από την ταξιδιάρικη μοίρα του νησιού, από την πολυτάραχη ζωή του, από τη σεισμοφόβιστη γη του.
Αυτός ήταν ο τόπος πού γνώρισα από παιδί, και στάθηκα τυχερή που η πρώτη μνήμη μου αρχίζει μες σ' ένα φως γιορταστικό, όπου χρώματα και ήχοι έρχονταν απαλά και πρόσχαρα να μου πρωτομιλήσουν για τον κόσμο. Ο,τι στέριωσε αργότερα η γνώση, πάνω σ' αυτό το πρώτο δράμα στηρίχτηκε, κι όση συγκίνηση κι αλήθεια κι αγάπη έχει, σ' αυτό τη χρωστάει. Αυτό το πρώτο δράμα, θα μπορούσα ακόμη να πω, με βοήθησε ώστε μέσα στις εικόνες πού θ' ακολουθήσουν να βρίσκεται πιστά αποδωμένη ή ανθρώπινη παρουσία, στην πολύχρονη, ατέλειωτη προσπάθεια της να συνεχίσει τη ζωή με το μόχθο της και να την όμορφηνει με τα όνειρά της.
"Όταν σκέφτηκα όλες τις εικόνες μαζί, τυπωμένες σ' ένα βιβλίο, ν' ανασταίνουν τον τόπο μας, αυτόν που οι σύγχρονοι κι' οι παλιότεροι αγαπήσαμε, που οι κατοπινοί δε θα γνωρίσουν, έκανα ένα τολμηρό όνειρο που σήμαινε πολλούς μόχθους.
Δικαιωμένος ο μόχθος του ωστόσο, αν οι εικόνες αυτές δώσουν συγκίνηση και χαρά στους συμπατριώτες μου, αν φέρουν στους ξένους την επιθυμία να γνωρίσουν το νησί μου, που στέκει πάντα καταμεσίς στο Ιόνιο, ανάλλαχτο, μ' όλη την ποικιλία της φυσικής του ομορφιάς, με τους ίδιους πάντα ακατάβλητους ανθρώπους, που υψώνουν τώρα τα καινούρια χωριά, τις νέες πολιτείες.
Δικαιωμένος ο μόχθος του και, το πιο σημαντικό, δικαιωμένη η πολύτιμη προσπάθεια όλων εκείνων που βοήθησαν με την υλική και ηθική έκφραση της εμπιστοσύνης τους, να γίνη το βιβλίο τούτο."
Η συγγραφέας, από τον πρόλογο του έργου.